TRABZONFORUM - Trabzon ve Trabzonspor Forumu
...:::(¯`·.TRABZON GENEL.·´¯):::... => Trabzon'un İlçeleri Hakkında Bilgiler.. => Çaykara => : kuleva yavuz January 22, 2009, 01:18:24 PM
-
Akdoğan Köyü.
Çaykara ilçe merkezine 4 Km. uzaklıktadır. Nufusu, 2000 yılı sayımına göre 282'dir.
Köye ilk yerleşenlerin Bayburt tarafından geldikleri söylenir. Aynı rivayete göre bunlar önce Sultanmurat yakınlarına yerleşmişler, ancak, iklim uyumsuzluğu nedeniyle şimdiki yere göç etmişlerdir.
1681 tarihli avarız hane defteri kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içinde gösterilen 13 köyden biridir. 1915 yılı Trabzon iline bağlı köyleri gösteren kayıtlarda Akdoğan (Hopşera-i Ulya) olarak belirtilmiştir. 1650 yılında köyün kovacık mahallesinde inşa edilen cami, bölgenin bu güne kadar korunabilmiş en eski camisidir.
Arazi oldukça engebeli, yerleşim dağınıkdır. Tarım alanında, mısır ve fındık üretimi yapılır. Hayvancılık aile ihtiyaçlarını karşılayacak ölçüdedir. Orman bakımından zengindir. Eğitim düzeyi oldukça yüksektir. Bilimde, bürokraside ve değişik iş kollarında birçok kişinin bulunduğu Akdoğan köyü medreseleriyle ünlüdür.
Yol, su, elektrik ve telefon sorunu yoktur. Köyün yaylası Eğrisu'dur.
-
Arpaözü Köyü.
İlçe merkezine 36 km. uzak lıktadır. 2000 yılı sayımına göre 219 nüfuslu bir yerleşim birimi olan Arpaözü, son yıllarda köyden çok yayla / yazlık olarak kullanılmaktadır.
1554 yılına ait tahrir kayıtlarına göre Çaykara ilçesi sınırları içerisinde gösterilen 10 köyden biri İbsil'dir. 1583 yılına ait tahrir kayıtlarında İbsil, 1681 tarihli avarız defterinde "Ibsil me'a Haldizen", 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesi'nde İbsil olarak geçmektedir. İlk yerleşenleri Turani kavimlerindendir.
Bir dağ köyü olması nedeniyle tarıma elverişli değildir. Bol otlaklı arazileri, yaz aylarında hayvancılığa uygundur. Bu nedenle uzun yıllar önemli geçim kaynağı hayvancılık olmuştur. Ancak son yıllarda geçim sorununu köy dışında çözümlemek için gurbetçilik artmıştır.
Köyün yolu, suyu, elektriği ve telefonu bulunmakla birlikte kış aylarında ulaşım ve haberleşme sorunu yaşanmaktadır.
Köyün yakınında küçük bir yaylası vardır.
-
Aşağı Kumlu Köyü
İlçe merkezine 6 km. uzaklıktadır. 2000 yılı nüfus sayımına göre nüfusu 86' dır. Daha önce Maraşlı Köyüne bağlı bir mahalle iken 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde Mimilosi Sufla adıyla ayrı bir köy olarak belirtilmektedir. 1960'dan bu yana Aşağı Kumlu olarak adlandırılır.
Tarım alanları son derece kıttır. Sürekli göç veren köyde eğitim düzeyi yüksektir. En önemli geçim kaynağı gurbetçiliktir.
Köyün yol, su, elektrik ve telefon sorunu yoktur, yaylası Sıcakoba'dır.
-
Baltacılı Köyü
İlçe merkezine uzaklığı 5 km'dir. 2000 yılı sayımına göre nüfusu, 168'dir.
Tarihi geçmişi gibi arazileri ve evleri de Yeşilalan Köyü ile iç içedir. Özellikle Sarıkamış kuşatmasında ikiyüze yakın gencini şehit veren Holayısa köyünün ileri gelenleri, çocuklarını askere göndermemek için köyü iki muhtarlığa ayırmayı (Başka köyden evli olan askere alınmıyordu.) bir çözüm olarak düşünmüşlerdir. 1915 tarihli İçişleri Bakanlığının kayıtlarında adı Baltacılı olarak geçmektedir.
En önemli geçim kaynağı aile tarımı ve hayvancılıktır. Fındık, mısır, fasulye, patates en önemli tarım ürünleri arasındadır. Son zamanlarda çay az da olsa ekonomik girdisi olan bir tarım ürünü olarak önem kazanmaktadır. Bir başka geçim yolu da gurbetçiliktir.
Yol, su, elektrik ve haberleşme sorunu yoktur.
Köyün yaylaları; Manoşera, Bacıha, Ancumah'tır.
-
Çamlıbel Köyü.
İlçe merkezine 20 km. uzaklıktadır. Nüfusu 2000 yılı sayımına göre 163' tür.
İlk yerleşenleri Türk olan Çamlıbel'in tarihi, çok öncelere dayanır. 1583 yılı tahrir kayıtlarina göre "Paçan nam-ı diğer Siro" adıyla belirtilen köyün sınırları içinde gösterilen bir yerleşkeydi.
20. yüzyıl başlarına kadar Şahinkaya köyü ile bir muhtarlık konumundaydı. En eski yerleşen aileler, Çizgiciler Oftan, Kulaçlar, Memişler (Yanmışlar) Sürmene'den, İbrahimoğulları Surdan, Cordanlar, Ogene (Karaç)'den, Barutçular Uzungöl'den gelen ailelerdir.
Tarihi Of - Çaykara - Bay¬burt yolu üzerindeki köy, bu yo¬lun Karaç Dere Vadisinden geçirilmesi yüzünden eski can¬lılığını kaybetmiştir. Meşhur Alçakköprü hanları bu köyün, Köknar istikametinde, sınırları içindedir. İnsanları son derece uyumlu, cana yakın, konuşkan ve nüktedandır.
Arazisi çok dik ve dar oldu¬ğu için aileler, tarımdan kendi gereksinimlerini bile zor karşılarlar. Bu nedenle gurbetçilik ve göç (Son dönemlerde Kıbrıs'a) zorunluluğu duyulur. Ormanlık alanları geniş olan bir köydür.
Yol, su, elektrik sorunları çok önceden çözümlenmiştir. Çamlıbelliler Sultanmurat yakınlarındaki Sarıkaya'da yayla yaparlar.
-
Çambaşı Köyü.
İlçe merkezine 9 km uzaklıktadır. Nüfusu 2000 yılı sayımına göre 783'tür.
1583 yılına ait tahrir kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içerisinde belirtilen 12 köyden biri olan "Paçan nam-ı diğer Siro" köyüne bağlı bir yerleşim yeridir. 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesi'nde Anaso olarak geçer. 1915 yılındaki köy adları düzenlemesinde Çamlı olarak önerilen köyün adı 1960 sonrasında Çambaşı olarak belirlenir.
İlçenin son dönemde teröre en çok şehit veren köyüdür. Orhan Sancar, Bülent Dinç, Osman Çelebi'nin yattığı şehitlik köyün girişindedir.
Köy, Çaykara'da az rastlanan ölçüde düzgün bir arazide konuşlanmıştır. Toplu yerleşim, köye güzel bir görünüm vermektedir. 1903 yılında meydana gelen sel ve heyelan sonucu, Düz mahalle ile Abdülkerimli mahallesi arasındaki hendek daha da derinleşerek vadi halini alır. Bugün, bu vadi üstünde yedi su değirmeni vardır. 1929 sellerinden de önemli ölçüde etkilenmiştir.
Nüfus bakımından ilçenin enbüyük köylerinden biridir. En önemli geçim kaynaklarından biri, gurbeçiliktir. Kış aylarında nüfusu büyük oranda azalır.
Köyün yol, su, elektrik ve telefon sorunu yoktur. Köy halkı yaz aylarında Multat, Mağla-kamboz, Şekersu (Sakarsu) ve Haldizen yaylalarına çıkar.
-
Çayıroba Köyü.
İlçeye uzaklığı 51 km.dir. Dağ köyüdür. Nüfusu 2000 yılı sayımına göre 308'tir.
Çayıroba'nın fetihten önce 700 haneyi aşan büyük ve gelişmiş bir yerleşke olduğu, yörede bulunan demir ve demir ocağı ile kilise kalıntılarından anlaşılmaktadır. Bu bilgilere bağlı olarak, köyün geçmişte, bölgenin en eski ve büyük yerleşim merkezi olduğu söylenebilir. Tarihi süreçte önemi azalsa da 1554 tarihli tahrir kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içinde belirtilen 10 köyden biri Yente'dir. İlk yerleşenleri, Hindistan'dan gelen Hindoğulları (Keskinler), Kars'tan gelen Fındıkoğulları, Rize'den gelen Biberoğullarıdır.
Tarihi İpek Yolu'nun tali yollarından biri bu köyden Doğu'ya (İran'a) ulaşırdı. Köyde, İpek Yolu dönemine ait hanların kalıntıları ile Mahzen tepedeki sığınaklar, köyün tarihi hakkında önemli belgelerdir.
İlk yerleşenleri, Turani kavimlerdir. Fetih sonrası islamlaştırma amaçlı gelen alperenlerden biri olan Maraşlı Hızır İlyas'ın mezarı köyün camiindedir. Bu nedenle, Çayıroba Camii vatandaşlarca sık sık ziyaret edilmektedir.
Yüksek rakımı nedeniyle daha çok arpa, buğday, patates yetiştirilir. Arazinin büyük bölümü çayır ve meralarla kaplı olduğu için hayvancılık en önemli geçim kaynağıdır. Çok zorlu iklim ve doğa koşulları birçok Çayırobalı'nın köyden göçmesine neden olmuştur. Çayırobalılar başta İstanbul olmak üzere değişik illere göç etmişler, oralarda iş tutmuşlardır. Çoğu çalıştığı iş kolunda iyi bir düzeydedir. İlçenin en kaliteli balı bu köyden elde edilmektedir. Köyde kalanların bir bölümü kışın ilçe merkezine ya da yakın köylere inerek hem çocuklarını okutuyorlar hem de kışı geçiriyorlar. Yazın köy nüfusu dışardan gelenlerle birkaç kat artar.
Çayıroba'da yol, su, elektrik ve telefon hizmetleri tamamlanmıştır. Köyün yaylası Yente (Sultan) Yaylası'dır.
-
Demirkapı (Haldizen) Köyü
İlçeye uzaklığı 45 km.'dir. En uzak dağ köylerinden biridir. Nüfusu, 2000 sayımına göre 129'dur.
İlk yerleşenlerin, kavimler göçü sonunda yöreye gelen Türker’in Haldi boyundan oldukları bilinmektedir. 1554 tarihli arşiv kayıtlarına göre Çaykara ilçesi sınırları içinde belirtilen 10 köyden biri Haldizen'dir. 1960 yılındaki yöre adları düzenlemelerinde adı Demirkapı olarak değiştirilir. Bölgenin en eski yerleşim yerlerindendir.
Çevreye hâkim bir boğazda bulunan köyün yakınından Demirkapı deresi geçer. Köyün adı buradan gelmektedir. Dağların zirvelerine yakın oluşu ve oralardaki göllerin ilginçliği turistleri ve doğa meraklılarını bölgeye çekmektedir, Uzungöl Demirkapı - Bayburt bağlantılı yol güzergahı bu köyün turistik değerini artırmaktadır. Yayla özelliğiyle, temiz havası ve suyuyla ayrıcalıklı olan Demirkapı'ya kışın ulaşmak çok zordur. En önemli geçim kaynağı gurbettir. Hayvan yetiştiriciliği önemini giderek yitirmektedir.
Yol, su, elektrik ve telefon sorunları yoktur. Yazın köyün üst tepelerinde bulunan Demirkapı yaylasına ve Büyük yaylaya çıkılır.
-
Demirli (Kotli) Köyü
İlçe merkezine uzaklığı 18 km'dir. 2000 yılı nüfus sayımına göre nüfusu, 269'dur.
Önceleri Karaçam'ın bir mahallesi iken 1968 yılında muhtarlık haline gelmiştir.
Ormanlarla iç içe olan köyün yakınında bulunan mezra niteliğindeki yerlere yazın çıkılarak hem yayla, hem de hayvanların kışlık ot ihtiyacı karşılanır.
Köy halkı, tarım ve hayvancılıkla uğraşır. Ziraat için elverişsiz ve çok dar olan arazide daha çok patates, fasulye gibi bahçe ürünleri yetiştirilmektedir. Gurbetçilik önemli bir geçim kaynağıdır. Bu yüzden köyde yaşayanların sayısı günden güne azalmaktadır.
Demirli köyünün yaylaları; Lustra, Karester ve Turnalı'dır.
Yol, su, elektrik ve telefonu vardır.
-
Derinder (Aso) Köyü
İlçeye uzaklığı 47 km'dir. Nüfusu 2000 sayımına göre 79' dur.
1554 tarihli tahrir kayıtlarında belirtilen 10 köyden biri Asodur. Bu köyün adı 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde ve 1915 yılına ait İçişleri Bakanlığı yazışmalarında Aso Foliza olarak geçmektedir. Köyün adı, 1960'da Derindere olarak belirlenmiştir.
Çayıroba ve Arpaözü köylerine komşu bir dağ köyüdür. Daha çok yayla özelliği taşımaktadır. En yüksek dağ köylerinden biri olduğu için iklim yönünden de bahçe tarımına elverişli değildir. Ayrıca otlak alanları geniş olduğu için köyde tek geçim kaynağı hayvancılıktır. En önemli tarım ürünü Arpa'dır.
Köylüler, zor doğa koşulları nedeniyle kışı, Akköse, Soğanlı, Of, Trabzon vb. değişik yerlerde geçirmektedirler. Köy son yıllarda daha çok yazlık olarak kullanılmaktadır.
Köyde yol, su, elektrik ve telefon vardır.
Köyün yaylası Geriki Yayla sı'dır.
-
Eğridere Köyü
İlçe merkezine 4 km. uzaklıkta bulunan köyün nüfusu 2000 yılı sayımına göre 460'tır.
Eğridere'nin adı, 1486 tarihli arşiv kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içerisinde belirtilen 4 köyden biri "Gorgoranamı diğer Paçan" diye geçer. 1554 yılı tahrir kayıtlarında "Gorgora" olarak belirtilir.
Köye ilk yerleşen ailelerin Baltacıoğulları, Paşalıoğulları, Niyazoğulları, Bozoğulları, Gurnaogulları ile Anadolu'nun birçok bölgesinden (özellikle Karaman'dan) gelenlerin olduğu bilinmektedir. 1960 yılında köyün adı (doğusundan geçen kıvrımlı Kurt deresinden çıkarak) Eğridere olarak değiştirildi.
Arazisi dar ve dik olduğu için tarıma elverişli değildir. Bu nedenle koy sürekli göç vermektedir. Eskiden kalaycılık, hızarcılık ve marangozluk önemli iş alanlarıydı. En önemli göçler Bayburt, Çayırlı ve Tercan'a olmuştur.
Köyün insanı son derece çalışkan ve azimlidir. Köyde mısır, fındık, çay ve bazı sebzeler yetiştirilir. Ayrıca, köyün kuzeydoğu yamaçlarında son 30 yıldan beri önemli ölçüde çay üretimi yapılmaktadır.
Yol, su, elektrik ve telefon sorunu olmayan Eğridere'nin yaylası Çahmut ve Malakambos'tur.
-
Kabataş (Fotinos) Köyü
İlçeye 7 km. uzaklıktadır. Nüfusu, 2000 sayımına göre 269'dur.
1681 tarihli Avariz Haneleri Defterinde, Çaykara İlçesi sınırları içinde belirtilen 14 köyden biridir. Köyün adının bir Oğuzboyu olan "Fotınuz" dan geldiği söylenmektedir. İlk yerleşenleri, Alioğulları (Öksüzler, Erdoğanlar, Öztürkler); Karamahmutoğulları (Aydın, Kara, Özçelik ve Gülâh'lar); Hacıibrahimoğulları, (Albayrak, Özdemir, Yıldız, Tak (Kahraman); Cırkalılar (Yaz, Akaydın); Hacıislâmoğulları (Ersoy)lardır. Hacıahmetoğulları, Hıroğulları ve Hatipoğulları, Doğu Anadolu'dan gelen ailelerdir.
Köye ilk gelenler önceleri, Yurt yaylasına, oradan üzuntarla'ya ve daha sonra Kabataş'a gelip yerleştiler. Köyün adı Zincirlitaş köy sınırları içinde bulunan Karataş'tan çıkarak Kabataş'a dönüştüğü söylenmektedir.
Kabataş, 1929 sellerinden sonra Bayburt'a Gümüşdamla, Sığırcı; Maden; 1933'te Maçka Zakine; Livera; Kiremitli; 1965'te Kırıkhan'a göç vermiştir. Dar ölçekte tarım ve hayvancılığın dışında son zamanlarda fındık, çay ve kivi yetiştiriciliği de yapılmaktadır.
Yol, su, elektrik ve iletişim sorunu yoktur.
Köyün yaylası Yurt Yaylası'dır.
-
Kayran (Limli) Köyü
İlçe merkezine 5 km. uzaklıkta olan Kayran nüfusu 2000 yılı sayımına göre 40'tır.
Önceleri Yeşilalan'ın bir mezra'ı durumunda iken 1927 yılında köy konumuna getirildi. İlk yerleşenleri, Yeşilalan köyünden buraya gelen Kocahüseyinoğulları, Karaoğulları, Gürsoylar, Mamalar ve Hacıalihoğullarıdır.
Arazi yapısı meyilli ve engebelidir. Başlıca tarım ürünü fındık ve mısırdır. Önceleri hayvancılık önemli bir geçim kaynağıdır. Köyün nüfusu bölgenin her yerinde olduğu gibi kış aylarında daha da azalır.
Yol, su, elektrik ve telefon sorunu yoktur.
Köyün yaylaları; Tufa, Çahmut, Evoşke, Malakambo'dur.
-
Köknar (Ogene) Köyü
İlçe merkezine 24 km. uzaklıktadır. 2000 yılı sayımına göre nüfusu, 2885'dir. Daha önceleri de bir yerleşim yeri olduğu belli olan Köknar, 1583 yılına ait tahrir kayıtlarında bugünkü Çaykara ilçesi sınırları içinde belirtilen 12 köyden biri olarak "Ogene-i Sufla" adı ile gösterilir. 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde Aşağı ve Yukarı Ogene adlarıyla iki ayrı köy olarak belirtilirler. İlk yerleşenleri, Genç, Sonay, Özcan, Liman, Göral, Gargar, Kalma, Yıldız, Bilici, Şimşek, Kalem soyadını taşıyan ailelerin ataları olan 5 kardeş oldukları söylenir. 1960 yılındaki yer adları düzenlemelerinde adı, Köknar olarak değiştirilmiştir.
Köknar, tarihi Of - Çaykara Bayburt anayolu üzerinde, Karaçam Vadisinin iki yakasında ilçenin arazisi en geniş köyüdür. Bir mahallesi de Gavlatan'dan inen derenin kuzeybatı yamaçlarındadır. Oldukça stratejik bir öneme sahip olan Kakart geçidi, bu köyün sınırları içindedir.
Bir orman köyü olan Köknarın tarıma elverişli arazisi sınırlıdır. Hayvancılık dışında en önemli geçim kaynağı yurt içi ve yurt dışı gurbettir. Son dönemlerde eğitim düzeyi giderek yükselmektedir.
Yıllardan beri sağlıklı işleyen bir yol düzenine kavuşamayan köyün su, elektrik ve telefon sorunu yoktur. Köknar köyünün yaylaları; Turnalı, Şeyhi ve Eğrisu'nun yanında Ogene (Köknar) Yaylası'dır.
-
Köldere (Vahdanç) Köyü
İlçe merkezine 3 km. uzaklıktadır. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 210' dur.
1583 tarihli tahrir kayıtların da "Paçan nam-ı diğer Siro" içerisinde bir yerleşke olan Koldere, 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde, Çaykara ilçe sınırları içinde belirtilen 25 köyden biri olarak Vahtanç adıyla geçer. 1915 tarihli İçişleri Bakanlığı yazışmalarında adı Paçan Vahtanç'tır. 1960 yılında adı Koldere olarak değiştirilmiştir.
Çaykara - Uzungöl Yolunun kenarında, Solaklı vadisinin doğu yakasındadır. Arazisi fazla eğimli olmadığı için diğer köylere oranla her tür tarıma daha elverişlidir. Köyde fındık, çay, mısır, fasulye, patates üretimi yanında hayvancılık da yapılmaktadır. Yörede canlı hayvan ticareti ve hayvan kesim işleri, en çok bu köylüler tarafından yapılır. Ayrıca, bilim adamı, bürokratı ve işadamı oldukça fazla olan köylerden biridir.
Yol, su, elektrik ve iletişim sorunu yoktur. Yaylaları, çayırlık alanları bol olan Sıcakoba'dır.
-
Köseli (Klisura) Köyü
İlçe merkezine uzaklığı 17 km'dir. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 239'dur. Solaklı Vadisinin güneye doğru çıkarken batı yakasında yeralan Köseli, önceleri Uzungöl'ün bir mahallesiydi. 1857 yılında muhtarlık oldu.
Kuruluş tarihi kesin bilinmemekle beraber, ilk yerleşenlerin başında "köse" bir kişi olan Buharalı Abdullah Efendi olduğu bilinmektedir. Elde kanıt niteliğinde bir belge olmamasına karşın köyün kuruluş tarihinin 1770'li yıllara dayandığı söylenmektedir.
Arazi dik ve engebeli olduğu için tarıma elverişli değildir. Hayvancılık, önceleri önemli bir geçim kaynağıydı. Gurbetçilik yaygındır.
1980 yılından bu yana hızlı göç veren köylerden biridir. Yol, su, elektrik ve iletişim sorunu kısmen çözümlenmiştir.
Yaylaları; Şekersu, Karaster, Tabanoz'dur.
-
Maraşlı (Paçan) Köyü
İlçeye 3 km. uzaklıktadır. Nüfusu, 2000 yılı sayımına göre 248'dir.
1486 yılına ait tahrir defterlerinde Çaykara ilçesi sınırları içinde belirtilen 4 köyden biri Nefsi Paçan'dır.
İlk yerleşenleri; Kaltabanlar (Balçıklar), Hüseyinefendioğulları (Dinçerler), Mişoğulları (Toksoylar), Çakıroğulları (Çakır, Çakar), Pecematoğulları (Turgutlar), Kaplaoğulları (Yüksek), Burçalioğulları, Azaklıoğulları, Vavoğulları, Osmançeleboğulları'dır. Kaltabanlar İskit Türklerindendir. Bu köye, Bayburt'tan geldiler. Osmançelebioğulları Doğu'dan geldiler.
Trabzon'un fethinden sonra, Solaklı vadisinin İslamlaştırılması amacıyla bölgeye gelen alperenlerden K.Maraşlı Saçaklizade Osman Efendi'nin mezarı Maraşlı Camii'ndedir. Bu nedenle cami, vatandaşlarca sık sık ziyaret edilmektedir. Cami külliyesi, içinde Atatürk büstünün de yeraldığı bir park halinde düzenlenmiştir. Köye bu alperene duyulan saygı nedeniyle "Maraşlı" adı verilmiştir.
Solaklı vadisinin doğu yakasında yer alan köyün arazi yapısı, oldukça düzgündür. Diğer köylere göre tarıma elverişli topraklan daha fazladır. Toprak, her türlü tarım ürününün yetiştirilmesine elverişlidir. Önceleri hayvancılık bir geçim kaynağı olmasına karşın bugün, bu alanda kayda değer bir üretim yoktur.
Eğitim düzeyi yüksektir. Bir zamanlar medreseleriyle ünlü olan köyün bilimde, bürokraside ve değişik iş kollarında birçok başarılı insanı vardır. Bu köyde devlet kurumlarının üst düzey görevlerinde bulunan önemli kişiler vardır.
Yolu asfalt olan tek köydür. Çağdaş gereksinimleri bütünüyle giderilen köylerden biridir. Köyün yaylası, geniş çayırlık alanlarıyla ünlü Sıcakoba'dır.
-
Şahinkaya (Şur) Köyü
İlçe merkezine sınırdaş olan bu köyün arazileri 11 km. güneybatıda bulunan Ataköy beldesi topraklarına kadar uzanır. Nüfusu, 2000 yılı sayımına göre 1787'dir.
1583 tarihli tahrir kayıtlarına göre Çaykara ilçesi sınırları içerisinde gösterilen 12 köyden biridir, (Paçan nam-ı diğer Siro). 1681 tarihli avariz defterlerinde adı, "Şur" olarak geçmektedir. Köy halkı fetihten sonra(1461) değişik bölgelerden gelip buralara yerleşen ailelerden oluşmaktadır. Köyün ilk yerleşenleri; Tiryakioğulları, Demircioğulları, Kahvecioğulları, Cordanoğulları, Lüloğulları, Deliömeroğullan, Şahinoğulları, Kamaoulları, İbrahimağaoğulları, Mehmetağaoğulları oldukları söylenir. Adını, köyün batı tarafındaki tepelerde bulunan Şahinkayalar'ından almıştır.
Arazi genişliği bakımından ilçenin en büyük köylerinden bindir. Bir heyelan bölgesi olan Şahinkaya, 1929'da Maçka'ya, Bayburt'a, Samsun'a, 1959'da Kırıkhan'a, 1973'te Gökçeada'ya önemli oranda göç vermiştir.
Eğitim düzeyi oldukça yüksektir. Memur köyü olarak bilinir. Bunun dışında tarım, hayvancılık ve gurbet önemli geçim kaynağıdır. Köy halkının köyle ilgili konulardaki ortak tutumları, yöredekiler tarafından "Şur Kanunları" diye anılır di. Çevredeki tek mantar üretim merkezi bu köydedir.
Yol, su, elektrik ve telefon hizmetleri almış durumdadır.
Köy tüzel kişiliğine (373 kişi) tapulu, Bayburt sınırları içinde bulunan 500 hanelik Kuşmer, bölgenin ünlü yaylalarındandır. Ayrıca Vartan ve Sarıkaya yaylalarına da giden az sayıda aile vardır.
-
Şekersu (Sakarsu) Köyü
İlçe merkezine 37 km. uzaklıkta bir dağ köyüdür. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 168'dir.
Önceleri, Haros ma'a Sakarsu olarak tek köydü. Sürmene'ye bağlı bir yerleşkeydi. Daha sonraları Of a, Çaykara ilçe konumuna getirildiğinde Çaykara'ya bağlandı. İlk yerleşenlerin Sürmeneliler olduğu söylenir. Kayalar Sürmene'den, Kapçaroğulları (Albayraklar) Erzurum'dan, Kantaroğulları üzuntarla'dan gelip bu köye yerleşen ailelerdir.
20. yüzyılın ortalarında köy konumuna gelmiştir.
Arazileri tarıma elverişli değildir. Geçim kaynağı hayvancılıktır. Ayrıca bir yaylası olmayan Şekersu kış aylarında hayvancılık yapan bir kaç aile dışında yerleşime kapalıdır. Son yıllarda üzungöl halkı tarafından da yayla olarak kullanılmaktadır. Uzungöl'den Bayburt'a aşan yol üzerindedir. Dağ sporlarına elverişli konumu ve temiz havası, turistlerin ilgisini çekmektedir.
Yol, su, elektrik hizmetlerini alan köyün halen telefonu yoktur.
-
Soğanlı (Hopşera) Köyü
İlçe merkezine 2 km. uzaklıktadır. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 269' dur.
1681 tarihli Avariz haneler defterinde belirtilen 14 köyden biri Hopşera'dır. 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde de ilçenin 25 köyünden biri Hopşera-i Sufla olarak geçmektedir. 1964 yılındaki düzenlemede Soğanlı adını alır.
İlk yerleşenleri Yerekapanlar'dır. Sibirya'dan Artvin'e, Artvin'den Rize'ye, Rize'den Soğanlı köyüne gelip yerleşen Yerekapanlar, Türk boylarındandır. Daha sonraları, Boduroğulları köye gelip yerleşmişlerdir. Önceleri bahçe tarımında ileri düzeyde ürün yetiştiren bir köydü. Günümüzde az da olsa tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Yörenin, eğitim düzeyi yüksek köylerinden biridir, uluslararası bir üne sahip olan bilim adamı Behram Kurşunoğlu bu köydendir. Bunun dışında köyden bilim, sanat, ticaret ve bürokrasi alanında öne çıkmış bir çok kişi yetişmiştir.
1929 sel felaketinden sonra, Bayburt ve Maçkaya zorunlu göç veren köylerden biridir. Çaykara Sultanmurat çift şeritli asfalt yolu bu köyden geçecek, (inşaat sürmektedir). Yol, su, elektrik ve iletişim sorunu yoktur.
Köyün yaylası Eğrisu'dur.
-
Taşlıgedik (Mezirei Paçan) Köyü
İlçe merkezine 10 km. uzaklıktadır. Nüfusu, 2000 yılı sayımına göre 262'dir.
1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde bugünkü Çaykara sınırları içinde belirtilen 25 köyden birinin adı "Mezra-i Paçan" olarak verilmektedir.
İlk yerleşenleri, Hacıahmetoğulları (Aydın, Yiğit); Yakupoğulları (İkizdere'den); Hacıismailoğulları (Arslan); Çolakoğulları (Oğuz, Çolak); Ardıçlardır. Bu aileler önce Çambaşı'na, daha sonra Taşlıgedik'e yerleştiler, ünlü atışmacı Süleyman Ardıç ve müderris Zilik Muhammet Efendi bu köydendir.
XVIII yy.in sonlarına doğru İkizdere ve Aydından gelen aileler tarafından şenlenen bu yerleşke, Maraşlı köyünün bir mezra durumundaydı.
Yörenin en çok güneş alan köylerinden biridir. Arazisi dik ve taşlık olduğu için Taşlıgedik olarak adlandırıldı. Arazisi tarıma elverişli değildir. Kısıtlı ölçüde mısır, patates, fasulye üretimine dayalı tarım, aile gereksinimini karşılamaktan uzaktır. Bu nedenle "gurbetçilik" en önemli geçim kaynağıdır. İş alanlarının en çok tercih edileni inşaatçılıktır. İnsanları çalışkan ve girişkendir.
Yol, su, elektrik ve telefon hizmetleri tamamlanmış olan köyün yaylaları; Şekersu (Sakarsu), Ksilani, Mağlakambos'tur.
-
Taşören (Zeleka) Köyü
İlçe merkezine 4 km. uzaklıktadır. 2000 yılı sayımına göre nüfusu, 278'dir.
İlk yerleşenler; Ömeroğulları (Aslanoğulları, Aslan, Asan, Omay); Çifoğulları (Çifci); Koçotoğulları (Atalay); Kabaoğulları (Kaba); Kayaoğulları (Kaya); Rendecioğulları (Rendeci); Atmacaoğulları (Atmaca; Temellioğulları ve Mandoğulları'dır.
Köyün adı 1681 Avarız defterlerinde Zeleka olarak geçmektedir. 1915 yılında yapılan köy adlarıyla ilgili düzenlemede adı Aliye olarak önerildi.
Birkaç çöküntü düzlüğü dışında arazi çok yamaç ve sarptır. Bu nedenle köy arazisinde yapılan çokça setleme taş duvarlarına bağlı olarak, 1960 yılında adı Taşören olarak değiştirilmiştir.
Köyün batı tarafında, Holayısa ve Kurt derelerinin birleştiği yerde, Cenevizli tüccarlar tarafından inşa edilmiş olabileceği tarihçilerce kabul edilen bir kale vardır. Köyde, Kafkas ustaları tarafından inşa edilen tarihi cami, Kültür Bakanlığınca koruma altına alınmıştır.
Eğitim düzeyi oldukça yüksektir. Osmanlı döneminde önemli din adamlarının yetiştiği köyde, cumhuriyet döneminde de çok sayıda bilim adamı, bürokrat ve siyasetçi yetişmiştir:
Mollaömeroğlu Numan Efendi, senatör Refet Rendeci, Başbakanlık Müsteşarı Ali Naci Tuncer bu köydendir.
Köyün yol, su, elektrik ve telefon sorunu yoktur.
Köyün yaylaları Evoşke, Cahmut, Malakambo ve Hanlut (Dağönü)'tur.
-
Ulucami (Zeno) Köyü
İlçe merkezinin 4 km kuzeyinde, Solaklı Vadisinin doğu yakasında yer alır. Nüfusu, 2000 yılı sayımına göre 1826'dır.
1486 tarihli arşiv kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içerisinde gösterilen dört köyden biri, bugünkü Akköse ve Ulucami köylerini içine alan "Zeno"'dur. 1926'dan sonra "Zeno Ulucami" adıyla muhtarlık yapısına kavuşur.
İlk yerleşenler; Fettahoğulları (Kaldırımlar, Fettahoğullannın bir koludur) Van'dan gelmişlerdir. Hacıahmetoğuları (Yılmazer, Eryılmaz); Çaprazoğullan (Yıldırım, Yıldırımhan); Şakiresoğulları (Solaklı); Hacıcevahiroğulları (Cevahir); Semercioğulları (Baştürk); Bayekoğulları (üstün); Mollatahiroğulları (üstünbaş); Conoşoğulları (Varlıbaş); Görhanoğullan (Aygün)'dır.
1929 yılında Trabzon'un doğusunda (Of-Çaykara-Sürmene) yaşanan büyük sel felaketi ve toprak kayması, en çok bu köyü etkilemiştir. (1929 selleri için bkz. Ş. Baltacıoğlu s. 277). Sellerden sonra Maçka ve Bayburt'a göç vermiştir. 1959 sellerinden sonra da Kırıkhan'a 250 hane dolayında aile göç etmiştir. Toprak kayması ve sel, göçlerin temel nedenidir. (Göçler için bkz. H.Öksüz s).
Son derece girişimci bir yapıya sahip olan köy halkının gittiği her yerde ve her işte üstün başarı gösterdiği bilinen bir gerçektir.
Özellikle köyün zenginlerinin katkısıyla yol, su, elektrik sorunları çok önceden çözülmüştür.
Köyün yaylaları; Alaysa, Tufa (Zeno Tufası), Sarıkaya, Yente Yaylası, Geriki Yayla'dır.
-
Uzuntarla (Alisinos) Köyü
İlçe merkezine uzaklığı 30 km' dir. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 482'dir.
1583 tarihli tahrir kayıtlarında adı ilk kez ayrı bir köy olarak geçen Uzuntarla daha önce Ogene karyesi içinde yer alıyordu. Eski Çaykara - Bayburt anayolunun Cevizli mevkiinden sağa sapıp 3-4 km. gidilerek varılan Uzuntarla bir inziva ortamı özelliği taşır. Önceleri medrese eğitiminin ileri düzeyde olduğu bu köyde Şeyh Muhammet Efendi'nin ziyaretgâh olan türbesi bulunmaktadır.
İlk yerleşen aileler Köknar'dan gelen ailelerdir.
Değişik alanlarda ün kazanmış ailelerden bazıları şunlardır: Osmanefendioğulları, Mahmutoğulları, Dingiloğulları, Deliosmanoğulları, İnceoğulları, Hacıibrahimoğulları, Demircioğulları, Çekiçoğulları, Aydınlıoğullarıdır.
Dar bir vadinin son derece dik yamaçlarında geleneksel ahşap yapılarla yer alan Uzuntarlada ziraat ürünü olarak patates, mısır ve fasulye yetiştirilir. Önemli geçim kaynaklarının başında hayvancılık gelmektedir. Bugün değişik nedenlerle köy nüfusu epeyce azalmıştır. Kalanların da çoğu yaşlılar olduğu için emek isteyen üretim, yok denecek düzeye düşmüştür. Yurt içi ve yurt dışı gurbetçilik en önemli gelir kaynağıdır.
Yol, su, elektrik ve telefon hizmetleri tamamlanmış olan Uzuntarla köyünün yaylası Mavreyas (Uzuntarla)'tır.
-
Yaylaönü (Haros) Köyü
İlçe merkezine 28 km., üzungöle 8 km. uzaklıkta ve 1800 m. yükseklikte bulunan bir yayla köyüdür. 2000 yılı sayımına göre nüfusu 167'dir.
Orta Asya'dan Maraş iline gelen Türk boylan orada çıkan bir salgın hastalıktan kurtulmak için yeniden göç ederek Uzuntarla Köyü'ne yerleşirler. XVIII yy. başlarında buradan da ayrılanlar İbrahim ve Ali Ağaların önderliğinde Yaylaönü köyünü kurarlar. XX yy. başlarında Sürmene ilçesi sınırları içindeyken ulaşım daha kolay olur düşüncesiyle Çaykaraya bağlandı.
Yerleşim yeri ve konumu açısından yayla özelliği taşıyan bu köy, bir vadinin dik yamaçlarında kurulmuştur. Gelir getirici arazi çok azdır. Her zaman çığ tehlikesi altındadır. 1980'li yıllardan sonra en çok göç veren köylerin başında gelir. XVI II-XIX yy. larda Bayburt'a bağlı Abrans ve Kozlu köylerine önemli sayıda göç vermiştir.
1981 yılında "100. yıl Atatürk Köyü" ilan edilerek başlatılan çalışmalar sonucunda yol, su, elektrik ve telefon hizmetlerine kavuşmuştur. Köyün yaylaları, Kudi ve Lustra'dır.
-
Yeşilalan (Holayısa) Köyü
İlçeye uzaklığı 4 km'dir. Nüfusu, 2000 yılı sayımına göre 619'dur.
1486 yılına ait arşiv kayıtlarında Çaykara ilçesi sınırları içerisinde gösterilen 4 köyden biri de Holayısa'dır. 1681 tarih li Avariz Defterinde belirtildiği gibi, önce Zeleka, XX. yy. baş larında Baltacılı ve daha sonra Kayran bu köyden ayrılıp muh tarlık olurlar. Coğrafi yapısı ne deniyle Yeşilalan’la Baltacılı köylerinin mahalleleri içiçedir.
Yeşilalan'a bağlı mahalleler şunlardır: Bayramlı, Düziçi, Tatlısu, Terzili, Darboğaz, Tepebaşı, Kestanelik, Karşıyaka, Yayla, Orta ve Yenimahalle. 1959 sellerinden sonra 1965 yılında Van'a önemli sayıda aile göç etmiştir.
Önceleri, bahçe tarımına oldukça geniş yer ayrılan köyde, bugün sınırlı ölçüde çay, fındık ve mısır üretimi yapılmaktadır.
Bölgede dini alanda büyük üne sahip Hacı Ferşat Efendi'nin adına kurulan vakıf buradadır. Atatürk'e Kurtuluş Savaşı sırasında destek fetvasına imza atan Mehmet Kamil Efendi de bu köydendir.
İlçe merkezine betonlanmış yolla bağlıdır; su, elektrik sorunu yoktur.
Köyün yaylaları Kama, Çahmut, Tufa, Ançumah, Baçiha'dır.
-
Y.Kumlu (Mimilos) Köyü
İlçeye uzaklığı 6 km' dir. Nüfusu 2000 yılı sayımına göre 101' dir. Önceleri Aşağı Kumlu ile birlikte Maraşlı köyünün bir mahallesiydi. 1876 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesinde adı "Mimilos-i ülya" olarak verilmektedir. 1960'dan bu yana Yukarı Kumlu adıyla anılır.
Sürekli göç veren köyde eğitim düzeyi yüksektir. Cumhuriyet öncesinde medrese eğitimiyle öne çıkan köylerdendir. Nüfusunun büyük çoğunluğu ilçe dışında yaşamaktadır.
Önemli heyelan bölgelerindendir. Ziraata elverişli toprakları azdır. Köyde yörenin ortak ürünleri olan mısır, fındık, fasulye, patates yetiştirilir. Köyün yol, su, elektrik ve telefonu vardır. Yaylaları Sıcakoba'dır.
-
paylaşim için tesekkurler
-
guzel bir calişma emeği gecenlere teşekürler
-
yav bi gaçdani da resim olsaydı ya
teşekkürler
-
KABATAŞ KÖYÜ İLE İLGİLİ BİLGİYE EK :
Kabataş köyünden 1965 yılında Kırıkhan 408 evler Mahallesine 44 hane gelmiştir.Bu mahallenin d iğerleri ULUCAMİ köyünden 185 hane,ŞAHİNKAYA köyünden 179 hane hepsinin toplamı 408 hane ediyor.Bu 408 Hane Mahallenin ismi olarak verilmitir.Böylece Kırıkhan'a ek bir mahalle kuruldu.Yaklaşık yarım asırdır burada ikamet ediliyor.Çaykara ile irtibat hiç kesilmemiştir.İlkokul çocuklarına burada sorun nerelisiniz Çaykara'lı diyorlar.Çok tuhaf öyle değil mi?..Halbuki bu çocukları n babalarının bile d oğum yeri Kırıkhan'dır.Demek ki gurbet torunun torununa bile intikal edecektir...
Haci Ahmet ÜSTÜNBAŞ 408 Evler Mahalle Muhtarı KIRIKHAN - HATAY