Trabzonlu Kanuni
Trabzon,tarihten bugüne kadar çok büyük şahsiyetler yetiştirmiştir.Bu şahsiyetlerin başında da Cihan Padişahı Kanunî Sultan Süleyman gelmektedir.O Trabzon’un gözbebeğidir.Kendisinin “Kanunî” diye tavsif edilmesi, zamanında etkili kanunlar koymasından dolayıdır.Çok önemli kanunlar çıkarmıştır.
Kanunî Sultan Süleyman, Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi padişahlarındandır. Yavuz Sultan Selim’in oğludur.Annesi Hafsa Sultan’dır. Sultan Süleyman, 1494 yılında Trabzon’un Ortahisar Mahallesi’nde doğmuştur.O yıllarda babası Yavuz Sultan Selim Han, Trabzon’da Sancak beyiydi.Bugünkü anlamda vali statüsündeydi.Annesi Ayşe Hatun da İstanbul’daki sarayda yaşamak yerine oğlu Selim’in yanında,yani Trabzon’da yaşamayı tercih etmiştir.Mezarı da Atapark civarında kendi adına yapılan caminin avlusundadır.
Yavuz Sultan Selim,1512 tarihinde şehzadelikten padişahlığa yükseldiği için Trabzon’dan ayrılmak zorunda kalmıştır.O yıllarda oğlu Süleyman, 15 yaşındaydı. Yani Kanunî 15 yıl boyunca Trabzon’da yaşamıştır. İlk ve ortaöğrenimini bu şehirde tamamlamıştır. Babası padişah sıfatıyla saraya intikal edince kendisi de Manisa’ya Sancak Beyi göreviyle gönderilmiştir.
Trabzonlu Kanunî Sultan Süleyman, 1520’de tahta çıkmıştır.O zaman 26 yaşındaydı.Bu büyük insan kesintisiz 46 yıl tahtta kalarak bir büyük rekora tuğrasını basmıştır. Kanunî 1494 ilâ 1566 yılları arasında olmak üzere 72 yıl yaşamıştır. 72 yılda bin yıllık hizmet ifa etmiştir dersek fazla abartmış olmayız. Batılılar’ın ona “Muhteşem Süleyman” demesi boşuna değildir. Şâirlerimizden Selâhaddin Yılmaz’ın şu dörtlüğü onu ne güzel anlatıyor:
“Doğu, batı, güneye sayısız sefer yapan,
Osmanlı tarihine altın sayfalar yazan,
Halifelikten başka, gerçek Müslüman olan,
Cihana hakim olan Kanunî Süleyman’dır.”
Kanunî Sultan Süleyman aynı zamanda bir şâirdi. “Muhibbî” mahlâsıyla, klasik nazım şekilleri ile birbirinden güzel şiirler yazıyordu.Şiirlerinde arûz ölçüsü nü kullanıyordu..En sevdiği şâirler Bakî ve Fuzulî idi.Şiirlerini Divan’ında bir araya getirmiştir.Onun sağlıkla ilgili olarak söylediği şu beyit herkesin hafızasında yer etmiştir:
“Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.”
(Türkçesi:Halk arasında makam,mevki ve zenginlik itibar edilen,sevilen bir unsurdur.Oysa dünyada en kıymetli şey sağlık ve sıhhattir.)
Kanunî çok zeki bir yöneticiydi.Bir o kadar da âdildi.Âlimlere ve sanatçılara çok değer verirdi.Pek çok zafere imzasını atmıştır.Bunlar arasında Rodos ve Belgrat’ın fethini,Mohaç,Budin,Estergon zaferlerini,Viyana,Almanya,İtalya, Avusturya seferlerini sayabiliriz.Kanunî Sultan Süleyman,Trabzon için eşsiz bir değerdir.
