AVŞAR BOYU:
Avşar boyu (daha ziyade İran coğrafyasında, Afşar şeklinde de yazılır) Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Yıldız Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
Türklerin tarihi coğrafyası içinde pek çok yer bu ismi taşımaktadır. Ayrıca yaygın bir soyadı olarak günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde yerleşik olmalarına rağmen, bir kısmı, adetlerini halen devam ettirmektedirler. Bugün Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesine bağlı bir kısım köyler ile, aynı ilçenin Pazarören beldesi ve bu belde çevresindeki köylerinden pek çoğu, Kayseri ilçesi ve Tomarza’nın Toklar beldesi çevresindeki köylerin yarıdan fazlası, Avşarlara aittir. Ayrıca Adana’ya bağlı Mağara ilçesi köylerinden Ayvad ve Ağdaşalanı köyleri de, Avşarlar tarafından iskân edildiği gibi, Çukurova’da mevcut bazı Avşar köylerinden başka, Kastamonu, Bolu, Muğla, Isparta ve Antalya yörelerinde pek çok Avşar köy adına rastlanır.
Malazgirt Savaşı'ndan sonra, Anadolu’ya Türkmenlerle beraber göç eden Avşarlar, Anadolu Selçuklu Devleti’nin uç bölgelerine yerleştirilmişlerdi. Genel olarak, Anadolu’da yerleşim yerleri arasında Avşar adı, Kayılardan sonra ikinci sırada gelmektedir. Bu yer adları, Avşarların, Anadolu coğrafyasının fetih ve iskanında Kayılar ve Kınıklar gibi birinci derecede rol oynadıklarını göstermektedir.
Avşarlar Türk tarihinin farklı aşamalarında kendilerinden söz ettirmişlerdir. Bu aşamalar aşağıdaki maddelerde toplanabilir.
Büyük Selçuklu Devleti'nin bölünerek zayıflamasından sonra, 12. yüzyılın ilk yarısında bir süre bağımsız, bir süre de Irak Selçuklularına bağlı şekilde sürdürdükleri beylik.
Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan önce, diğer Oğuz boyları ile beraber Avşarlar da Kıpçak Çölünde yaşarlardı. 1135-1136 yıllarında, reisleri Arslanoğlu Yakup Bey kumandasında güneye inerek Huzistan’a yerleştiler. Yakup Bey’den sonra Avşarların başına Küşdoğanoğlu Aydoğdu geçti. Şumla lakabıyla anılan bu bey, Büyük Selçuklu Devleti’nin zayıflamasından faydalanarak, Huzistan’da Selçuklu hakimiyetine son verdi ise de, 1159’da Irak Selçuklu Devleti sultanı Melikşah gelerek tekrar Huzistan’a hakim oldu. Bu devrede, Şumla da Melikşah’ın hizmetine girdi. 1194 yılında, Abbasi halifesi En-Nasır li-Dinillah, veziri İbn-ül-Kassab kumandasında Huzistan bölgesine bir ordu gönderdi. İbn-ül-Kassab, Huzistan’ın başşehri Tuster’i ve birçok kaleleri zaptettikten sonra, Şumla’nın ailesini ve çocuklarını toplayıp Bağdat’a götürdü. Böylece Huzistan’daki, Avşar Şumla ve oğullarının hakimiyeti sona erip, ülke, halifenin topraklarına katıldı.
Çeşitli kaynaklar, Karamanoğulları Beyliğini kuran ailenin, Avşar boyuna mensup olduğu belirtmektedir.
İran tarihi ve dolaylı şekilde de Osmanlı tarihi üzerinde önemli rol oynayan Avşarlar ise Anadolu’ya 13. yüzyılda göç edenlerdir.
Bu ikinci göç hareketi sırasında Anadolu’ya gelen Avşarların bir bölümü, daha sonra Akkoyunlu Devleti'nin kuzeybatı İran’ı ele geçirmesi üzerine, Mansur Bey önderliğinde İran’a giderek Huzistan’a yerleşmiştir. Anadolu’da kalanlar ise; daha çok Malatya ve Doğu Anadolu’da bulunuyorlardı.
Kalanlardan büyük bir bölümü, Osmanlı Devleti ile Anadolu Türklüğü arasında büyük bir mücadeleye ve Türklerin Anadolu'dan kısmi bir tersine göç hareketine sahne olan ve 16. yüzyılın başlarında yine İran’a göçerek Urmiye’den Herat’a kadar olan geniş bir bölgede yerleşmişlerdir. Safevi hükümdarı I. Şah İsmail bu Avşarları özellikle Horasan sınırını korumakla görevlendirmiştir. Daha sonra, 1736'da Nadir Şah bu Avşar boyları ile Afşarlar hanedanını kurmuştur.
İran Afşarları; Mansur Bey Afşarları, İmanlu Afşarları, Alplu Afşarları, Usalu Afşarları, Eberlu Afşarları olmak üzere, başlıca beş büyük obaya ayrılmaktaydı.
Safeviler'in zayıfladığı bir dönemde, Afşarların lideri Nadir; Afşar, Celayir ve diğer Türkmenleri etrafında toplamış ve Şah II. Tahmasp’ın hizmetine girmiştir. İran topraklarından Afganları çıkarınca, nüfuzu artmış, II. Tahmasp’ı tahttan indirerek yerine III. Abbas’ı şah yapmiştır. Kendisini de saltanat vekilliğine getirmiştir. 1736’da da kendi şahlığını ilan etmiştir. 1737’de Hindistan seferine çıkarak Delhi’ye kadar ilerlemiştir. Bir suikasttan sonra, idareyi sertleştiren Nadir Şah, Afşar ve Kaçar Beyleri tarafından öldürülmüştür. Horasan’ı yöneten torunu Şahruh’un ölümünden sonra, İran'da Avşar egemenliği sona ermiştir.
İran Afşarları, günümüzde, Urmiye gölünün kuzey batısında Hemedan, Kirmanşah, Nişabur, Kerman’ın güneyinde dağınık halde yaşamaktadırlar.
Avşarlar, nihayet, 18. yüzyıl ve 19. yüzyılda ve özellikle Anadolu'nun güney bölgelerinde Osmanlı Devleti'nin iskan politikasına karşı Dadaloğlu tarafından ölümsüzleştirilmiş direnişleri ile de kendilerinden söz ettirmişlerdir
BARAK TÜRKMENLERİ:
Türklerin boylarından biridir. Şu an İran topraklarındaki Horasan şehri atayurtlarıdır. Horasandan 84000 hane iskan (göç)etmiştir. Şu an Gaziantep ilinin Karkamış, Nizip, Oğuzeli ilçelerinde yaşamaktadırlar. Kendilerine has kültürleri vardır. Kültürlerinde kendi adlarıyla anılan Barak uzun havaları önemli yer tutar. Bu uzunhavalerda kendilerine ait bütün bilgileri sözlü olarak sonraki kuşaklara ulaştırmışlardır. Ünlü ozanları Karacaoğlan, Dedemoğlu, kılınçoğlu, Garip'tir
Bayat Boyu:
Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
Afyonkarahisar ve Çorum'un birer ilçesi bu boyun mensuplarıyla bağlantılı şekilde Bayat - Bayat ismini taşımaktadır.
"Bayat" kelimesinin Eski Türkçe'deki anlamı varlıklı, devletlidir.
Bayındır boyu:
Bayındır boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gök Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
İzmir'in bir ilçesi bu boyun mensuplarıyla bağlantılı şekilde Bayındır ismini taşımaktadır.
Büyük Selçuklu Devleti ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Selçuklu hanedanı Bayındır boyundan çıkmıştır.
Dodurga boyu
Dodurga boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Ay Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
[[CORUM,ÇANKIRI,BURSA GIBI TURKIYEDE bırçok ile yayılmış durumdadır mensupları ile bağlantılandırılabilecek şekilde Dodurga ismini taşımaktadır.
"Dodurga" kelimesi egemen anlamında kullanılmıştır. Tarih içinde Moğol unsurların da dahil olmuş bulunduğu bir boydur
Eymür boyu
Eymür boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Dağ Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
"Eymür" kelimesi iyi durumda, varlıklı anlamında kullanılmıştır.
Karaevli boyu
Karaevli boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
"Karaevli" kelimesi kara çadırlı anlamında kullanılmıştır.
Kayı Boyu
Etimolojisi:
Kayı yada ingilizce yazılıyla Kai Kayınpeder kayınbrader kelimelrinde olduğu gibi akrabalık yakınlık hısımlık ifade etmek için kullanılır.Kayı kelime anlamı olarak kuvvet ve kudret sahibi demektir. Çoğulu Kayılar veya Kaylar olarak kullanılmaktadır. Osmanlıca K-Y-L-R olarak yazıldığından bazan orijinal teleffuzunu bilmeyenler Kayalar diye de yazıbilmektedir. Akraba Kelimeler:
Kay
Kayı
Kayın
Geçmişi
Babası Gün Han ve dedesi Oğuz Han olan Kayı Han'ın bu boyun ilk atası olduğu düşünülmektedir
Yaşadığı Yerler, Tarihçesi ve Kayı Köyleri ve Şehirleri :
Hindistan: Babür devleti ve Kayı boyu
İran
Irak
Suriye
Urfa: Karacadağ da ikamet etmişlerdir.Süleyman Şah(Ertuğrul Gazi nin Babası Fırat nehrini geçerken boğulmuştur.
Konya
Ankara: Kayı köyleri
Kastamonu: Aşagı Kayı Köyü ve Yukarı Kayı Köyü
Çorum Osmancık'ta Osmangazi doğmuştur. Adını burdan alır.
Amasya
Sinop
Bilecik
Bursa
Edirne
Selanik - Kaza-i Cuma Cuma kazası(Namı diğer Kayılar Kazası) diye tahrir defterlerinde ve fermanlarda geçer. Aşağı Kayılarve Yukarı Kayılar diye ikiye ayrılırlar
Kınık boyu:
Kınık boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Deniz Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
İzmir'in bir ilçesi ve bu ilçede bulunan bir akarsu bu boyun mensuplarıyla bağlantılı şekilde Kınık ismini taşımaktadır.
"Kınık" aziz, değerli anlamına gelir.
Salur Boyu
Salur boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Dağ Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
"Salur" kelimesi kılıç sallayan anlamında kullanılmıştır.
Bu soydan gelenler İskilip'te Salur köyünü kuranlar ve günümüzde Salur soyadını taşıyanlardır
Yazır boyu
Yazır boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Ay Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
Denizli'nin Acıpayam ilçesinin bir beldesi Bu boyun mensupları ile bağlantılandırılabilecek şekilde Yazır ismini taşımaktadır.
"Yazır" kelimesi yurdu geniş anlamında kullanılmıştır.
Çavuldur boyu
Çavuldur boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gök Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
"Çavuldur" kelimesi ünlü, şöhretli anlamında kullanılmıştır
Çepni boyu
Çepni boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gök Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
Çepniler Türk tarihinde özellikle Karadeniz Bölgesi'nin Türkleşmesinde çok önemli bir rol oynamışlardır. Özgün kültürlerini günümüzde de muhafaza etmekte ve sürdürmektedirler.
"Çepni" kelimesi düşmanla savaşan anlamında kullanılmıştır. Çepni boyunun özelliği "nerde yağu görse orda savaşır" olarak anlatılmaktadır. Karadeniz'de özellikle Giresun ve çevresinde Çepni boyundan insanlar yaşar. Karadeniz'de yaşayan Çepniler Sünni'dir. Farklı yerlerde yaşayan Çepniler içerisinde Alevi de görülebilir.
Üreğir boyu
Üreğir boyu (Yüreğir şeklinde de yazılır) Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biridir. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Dağ Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
Adana'nın metropol ilçelerinden biri bu boyun mensupları ile bağlantı kurulabilecek şekilde Yüreğir ismini taşımaktadır.
"Yüreğir" kelimesi işleri düzenli, işleri yolunda anlamında kullanılmıştır.
