Gönderen Konu: Hayrat ilçe tarihi  (Okunma sayısı 2475 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı umuro

  • Bağımlı Üye
  • ***
  • İleti: 107
  • Rep Puanı: +13/-0
  • oflu/tarihçi
Hayrat ilçe tarihi
« : Temmuz 08, 2008, 12:19:48 ÖS »
İLÇENİN TARIHI DURUMU

Trabzon iline bağlı olan Hayrat 1991 yılında ilçe statüsüne geçmiş, 1992 yılında bir çok birimi oluşturularak Of ilçesinden ayrılmıştır. Hayrat tarihi incelenirken Of'dan yeni ayrılarak ilçe olması nedeniyle Of'un tarihiyle bir bütünlük içinde ele alınması gerekir. Bu doğrultuda Of'un geçirdiği tarihi süreç Hayrat içinde geçerli olmaktadır. Dönem hakkında bilgi veren kaynaklarda bu bilgiyi desteklemektedir.

Bazı yerel yayınlarda Of'un Mitos'lu denizcilerce kurulan şehirlerden biri olduğu ve M:Ö:312'de Pontus Kırallığı sınırlarına girene kadar bağımsız olduğu yazılmakla birlikte bunu doğrulayan bir belge veya kaynak yoktur.


Bölge ile ilgilien eski kaynak Heredot Tarihi'dir.

Heredot , bölgeye gelen Milletlerin bu bölgedeki Amazon (kadın savaşçı) denen bir toplulukla karşılaştığını ,bunun dışında bölgede bazı yerli kavimlerden bahseder.
Milletlerden önce Trabzon yöresinin Hititlere ait olduğunu,M.Ö.1900 lerde Hitit İmparatorluğu'nun kurulduğu , M.Ö.1200'lü yıllarda Hititler zayıflayınca Doğu Karadeniz'de Azzi'ler diye bir topluluğun oldu bütün tarih ders kitaplarında yazılıdır.
Trabzon ve çevresi ile ilğili en geniş bilgi Ksenophon'un yazdığı "anabasis" adlı kitapta vardır.

M.Ö.400 yılında yazılan bu kitapta Trabzon'un şehir dışındaki yerlerinden ve dağlarından bahsederken bunları o dönemin isimleriyle geniş olarak anlatır. Miletler'in Trabzon'u yaklaşık M.ö.750 yıllarında kurduğu bilindiğine göre aradaki dönemde Of ta bağımsız bir yönetimin olduğu söylemek kesinlikle yanlıştır.

Trabzon şehri Of ile birlikte Müslüman Türklerin eline geçtiği 1461 yılına kadar Of 'a sırasıyla koloniciler , Persler , Selevkiya Krallığı , Pontus Krallığı , Roma imparatorluğu , Bizans İmparatorluğu , Trabzon Rum Pontus İmparatorluğu hakim olmuştur. Rum Pontus İmparatorluğu sözündeki Rum ibaresinin Yunanlılık ile hiç ilgisi olmayıp kelime olarak Romalı manasına geldiği kesin hükümdür.

Ayrıca özellikle Bizans dönemimde ,Müslüman Arap ve Terklere karşı Bizanslılar çareyi Balkanlardan getirdikleri bir çok Türk boyunu Trabzon ve Of ' tan başlayarak güneye doğru Akdeniz sahillerine kadar yerleştirmekle bulmuştur.Ancak yerleşen bu insanlar genelde dağlık kesimlere yerleşmişlerdir. Burada dilleri Rumca ( bugünkü Yunanca ' dan farklı ) , dinleri Hristyan , çoğu kültürleri Türk olan insanlar vardır. Yine bu yöre insanı ile kafkas insanı arasında da kültür ve yaşam biçimi olarak çok sayıda benzerlik vardır. Bunlar ile ilgili bir çok yayın Of-Hayrat Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi'ndeki kütüphanede bulunmaktadır.


Of , 1461 ' de alındıktan sonra Of ' a ilk müslüman -Türk yerleşmesi genellikle asker aileleri açısndan olmuştur. Of 'ta Solaklı ve Baltacı deresinin adları da buraya solaklı ve baltacı bölüklerinden yerleşen askerlerle ilgilidir. Of'a müslümanların yerleşmesi ile ilgili kesin bilgiler arasında şu nufus bilgileri verilebilir :

Yıl Yer Yaşayan Nüfus
1515 Of 2465 Rum hane 382 Müslüman hane 
1583 Of 3237 Rum hane 988 Müslüman 
1869  Of 358 Rum hane 22.825 müslüman hane
1880  Of 442 Rum hane 25.943 Müslüman hane

Osmanlılar döneminde Of ile ilgili en önemli olaylardan biri Tuzcuoğlu Memiş Ağa isyanıdır. 1817 ' de Osmanlı ordusu Of'a girmiş Tuzcuoğlu Memiş Ağa memleketi olan Rizeden kaçarak Of'a gelmiş ,Oflularda vermeyince ordu Of'a girmiş ,savaş başlayınca Memiş ağa teslim olmak zorunda kalmıştı.Daha sonrada isyanlar Of dışında da devam etmişti.

Of asıl tarihi başarısını 1916'da Ruslara karşı göstermiştir.1. Dünya Savaşı sırasında Doğu Karadeniz'de cephe açan Ruslar çok kısa bir zaman içinde Batum kuşatmasını, Arhavi(Gümüşlü) Savaşını, Abu Deresi savaşlarını kazanarak Rize'yi işgal etmişti. Aynı rahatlıkla Of'uda geçebileceğini düşünen Ruslar, Mart 1916 da Of tabyalarında ummadıkları bir direnişle karşılaştılar. Şaşıran Ruslar geriden takviye kuvvet getirmelerine rağmen Of'lu yerli milislerce püskürtüldüler. Tekrar hazırlıklara giren Ruslar'a karşı bu kez bizzat Trabzon Valisi Kadir Paşa komutasındaki birlikler, Of'lu milisler ,Trabzon hapishanesinden Gönüllü olarak katılanlar ve daha sonra Çanakkale Savaşının bitimi ile oradan sevk edilen askerlerle birlikte Of ve çevresinde düşmana karşı amansız bir mücadele başladı.

Bu mücadeleye çevre kasaba ve köylerden de insanlar katıldı . Ruslar bu mücadelede 21 gün hiçbir varlık gösteremediler.Bu arada durdurulan rus işgalini firsat bilen bölge halkı güçlerinin düzenli bir orduya fazla mukavemet gösteremiyeceklerini anlayınca kadın,yaşlı,çocuk,ve hastalarını esir düşmektense muhacirliğe çıkardılar.

Günümüzde Ordu,Samsun,Amasya ,Çorum,Ankara,Bolu;Adapazarı gibi bölgelere bu dönemde gelerek yerleşen Of'lu aileler çoktur.
Of'lular Rusları 21 gün durdurdular. Ruslar karadan geçemeyeceklerini anlayınca Donanmalarını devreye sokarak en büyük zırhlılarını getirdiler.Doğudan Kalapatomos (iyi dere) Güneyden Bayburt Sultan Murat Yaylası istikametinden saldırdılar.Batıdan'da Sürmene civarından karaya asker çıkararak Of'u dört ateş arasında bırakınca Of düştü, İki yıl esaret'ten sonra 28 şubat 1918 de tekrar Türk yönetimine kazandırıldı. ( Bu tarihi bilgi Of, Hayrat, Dernekpazarı, Ve kısmen Sürmene içinde geçerlidir)(Of ve Çaykara Haşim Albayrak Ferşat yayınevi 2.baskı 1990 ankara cad.nakipoğlu işhanı no:60 cağaloğlu/ist.
 

Trabzon'un en eski ilçelerinden biri : Of

Tanzimat döneminde yapılan idari düzenleme ile 1865 yılında ilçe olan Of,1948 yılında Çaykaranın ve 1991 yılında Hayrat'ın ilçe olmasından sonra bugün 55 köy,47 mahalle Of'un sınırları içerisindedir.
Merkez belediyesinden ayrı olarak Bölümlü,Cumapazarı,Gürpınar,Kıyıcık;Uğurlu,Eskipazar,ballıca beldelerinde belediye teşkilatı kurulmuştur.
Of adının kaynağı kesin olarak bilinmemekle birlikte bu konuda çeşitli belirlemeler ve tahminler bulunmaktadır.
Bunladan birisi Koman Türklerinde kullanılan (Vatanı Hiddetli bir şekilde korumak )anlamına gelen OFŞİN kelimesinin zamanla kısaltmalara uğrayarak Of olarak kullanılmaya dönüşmüş olabileceğidir.
İlçenin en biyük akarsuyu olan solaklı deresinin bir dönem ilçenin adı olarak kullanıldığı,sulaklı kelimesinin Özbek Türklerinde oymak adı olduğu ve ayrıca Of kelimesinin Silah anlamına geldiği dikkate alınırsa Of kelimesinin Türkçe bir ad olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
 
Herkes insanlığı değiştirmeyi düşünür; ama hiç kimse önce kendini değiştirmeyi düşünmez.
OFLU/TARİHÇİ

Çevrimdışı *Laz kızı*

  • بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّح
  • Co-Admin
  • *
  • İleti: 36918
  • Rep Puanı: +616/-19
  • بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّح
Ynt: Hayrat ilçe tarihi
« Yanıtla #1 : Temmuz 08, 2008, 12:25:02 ÖS »
emeklerine sağlık teşekkürler... \)
"İnsanların En Hayırlısı, İnsanlara Faydalı Olandır." Hz.Muhammed (S.A.V)..!!!"

Çevrimdışı kuzeydenizi

  • Premium Üye
  • *******
  • İleti: 23498
  • Rep Puanı: +338/-14
  • çok şükür...
Ynt: Hayrat ilçe tarihi
« Yanıtla #2 : Temmuz 08, 2008, 09:18:37 ÖS »
 :alkş: :alkş: :alkş: çokk teşekkürler
"Annesi nin Gülü,bitanesi ve canım oğlum-2"